ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ફેબ્રુઆરી 2023 પછી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. મે 2000 થી વ્યાજ દરમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો નથી. મોંઘવારી દર RBIના 6 ટકાના સહનશીલતા સ્તરને વટાવી ગયો છે. આવી સ્થિતિમાં શું આરબીઆઈ ડિસેમ્બરમાં MPC રેપો રેટમાં ઘટાડો કરશે?

આ પ્રશ્નનો જવાબ ખૂબ જ સરળ છે અને તે ના છે. બીજી તરફ દેશના નાણામંત્રીએ એક કાર્યક્રમ દરમિયાન ઊંચા વ્યાજ દરો પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે બેંકોએ માત્ર તેમને ઘટાડવા વિશે જ વિચારવું જોઈએ નહીં, પરંતુ તેમને ઘટાડવા માટે પગલાં પણ લેવા જોઈએ. હવે સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે શું દેશની બેંકિંગ રેગ્યુલેટર આરબીઆઈ ડિસેમ્બરમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવા અંગે કોઈ નિર્ણય લેશે? પ્રશ્ન બહુ અઘરો છે. વધતી મોંઘવારી વચ્ચે દેશના નાણામંત્રીનું આ નિવેદન RBI માટે મોટો પડકાર બની ગયો છે. ચાલો તમને પણ જણાવીએ કે તેણે શું કહ્યું.

કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે સોમવારે કહ્યું હતું કે કેટલાક લોકો માટે બેંકના વ્યાજ દરો ખૂબ જ તણાવપૂર્ણ છે અને તેમને સસ્તા બનાવવા માટે પગલાં ભરવાની જરૂર છે. આર્થિક વૃદ્ધિમાં મંદીની શક્યતા અંગે વ્યાપક ચિંતાઓ વચ્ચે, નાણામંત્રીએ ખાતરી આપી હતી કે સરકાર સ્થાનિક અને વૈશ્વિક પડકારોથી સંપૂર્ણપણે વાકેફ છે. તેમણે કહ્યું કે બિનજરૂરી ચિંતા કરવાની જરૂર નથી.

સીતારમણે કહ્યું કે મહત્વની વાત એ છે કે જ્યારે તમે ભારતની વિકાસની જરૂરિયાતો પર નજર નાખો છો, અને ઘણા ક્વાર્ટરનો મત એ છે કે ઉધાર લેવાનો ખર્ચ ખરેખર ઘણો વધારે હશે. એવા સમયે જ્યારે આપણે ઇચ્છીએ છીએ કે ઉદ્યોગો ઝડપથી વિકાસ પામે અને ક્ષમતા ઊભી કરે, ત્યારે બેંકના વ્યાજ દરો ખૂબ જ પોસાય તેવા હોવા જોઈએ. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI) ની વાર્ષિક વ્યાપાર અને આર્થિક પરિષદમાં, તેમણે બેંકોને તેમના ધિરાણના મુખ્ય કાર્ય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા કહ્યું. નાણાપ્રધાને કહ્યું કે વીમા ઉત્પાદનોનું ખોટું વેચાણ પણ આડકતરી રીતે વ્યક્તિ અથવા સંસ્થા માટે ઉધાર ખર્ચમાં વધારો કરે છે.

દેશના નાણામંત્રીનું કહેવું છે કે બેંકોએ વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવાની જરૂર છે, આરબીઆઈના સંકેતોની નહીં. આરબીઆઈની એમપીસી ડિસેમ્બર મહિનામાં યોજાવા જઈ રહી છે. જોકે, ઘણા નિષ્ણાતોએ એ વાતને નકારી કાઢી છે કે ડિસેમ્બરમાં આરબીઆઈ વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરશે. જો કે ઓક્ટોબર મહિનામાં આરબીઆઈ ગવર્નરે આરબીઆઈનું વલણ બદલ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે આગામી દિવસોમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. પરંતુ ઓક્ટોબર મહિનાના ફુગાવાના આંકડાએ ફરી એકવાર RBIને વિચારવા મજબૂર કરી દીધું છે. ઓક્ટોબરમાં છૂટક મોંઘવારીનો આંકડો 6.20 ટકાની ઉપર પહોંચ્યો હતો.